CUKROWNICTWO POLSKIE NA MEDALACH

20 grudzień 2020

Kolekcja moich medali jest bardzo bogata i pozwala podjąć wiele tematów dotyczących wsi , rolnictwa i jego otoczenia. Jedną ze znaczących branż jest cukrownictwo. Opracowałem na na ten temat artykuł„ Cukrownictwo polskie na medalach” który został  opublikowany w grudniu 2020 roku w Gazecie Cukrowniczej wydawanej przez Związek Producentów Cukru w Polsce.  Artykuł zawiera zdjęcia 27 medali związanych z cukrownictwem. Ukazane są na tle historii cukrownictwa od jego powstania na początku XIX w. do czasów współczesnych. Wiele z nich wykonanych przez znanych polskich artystów; Roberta Kotowicza, Bogdana Markowskiego, Edwarda Łagowskiego, Zbigniewa Łukowiaka, Ryszarda Skupienia, reprezentuje wysoki poziom artystyczny. Medale emitowane były przez cukrownie z okazji jubileuszy ich powstawania. Prezentację rozpoczyna medal wybity z okazji 200- lecia uruchomienia w 1801-1802 r. przez Franza Karla Acharda, cukrowni w Konarach (Kunern) na Śląsku -pierwszej cukrowni w Europie.  Wielkie przemiany, jakie nastąpiły w drugiej połowie XX w. wiązały się z koncentracją produkcji i likwidacją wielu cukrowni. Medale są, więc nie tylko przekazem artystycznym, ale także trwałym artefaktem historycznym. Większość medali prezentowanych w artykule pochodzi z prywatnej kolekcji dr inż. Hieronima Czerwieńca autora artykułu. Tekst artykułu opublikowany został pisemnej formie Gazety Cukrowniczej i na stronie internetowej: http://cukier.org.pl/pl/gazeta-cukrownicza. Pozwalam sobie przyjaciołom odwiedzających  moją stronę internetową przedstawić kilka z medali ilustrujących wspomniany artykuł.

                  

Fot. 1 Av.: Pośrodku budynek przemysłowy z kominem i dwa drzewa. Poniżej na "tabliczce" napis: KONARY / 2002 r. Przy krawędzi napis: 200 LAT CUKROWNICTWA BURACZANEGO. Rv.: Pośrodku popiersie F.K. Acharda trzy czwarte w lewo. Powyżej półkolisty napis: FRANZ KARL ACHARD. U dołu daty: 1753-1821.Sygnowany na Rv.: MN. Medalier nieznany.. Brąz patynowany. Bity. ( Muzeum RNRiPRS w Szreniawie)

 

 Fot.2. Av.: Herb Gminy Ostrowy, napis: CUKROWNIA „OSTROWY S.A.”, daty: 1847 1997. U dołu  data 1847 i drobnymi literami napis: TPZK. Rv.: Zabudowa cukrowni i napis: 150 – LECIE / CUKROWNI / „OSTROWY”/ S.A. Niesygnowany. Pomysł: Andrzej Urbaniak. Projektował: Lesław Kubiak, wyk. Robert  Kotowicz. Ø 70 mm. Tombak srebrzony i oksydowany – 70 szt. , patynowany – 80 szt. Emitent: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. Kutno.  (w zbiorach Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie)

  

 

Fot. 3. Av.: W szerokim otoku napis: 150 LECIE POLSKIEGO PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO 1826 – 1976. We wgłębionym owalu wypukłe budynki produkcyjne cukrowni. Rv.: W otoku na górze napis: CUKROWNIE, na dole: DOLNOŚLĄSKIE. W środku wgłębionego owalu wypukła kopulasta kolumna z ozdobnym wgłębieniem po środku. Niesygnowany. Medalier: nieznany. Kształt owalny. Rozmiar: 84 x 110 mm. Stop metali kolorowych. (W zbiorze własnym autora)

Fot. 4.. Av.: Zabudowania cukrowni, nad nimi napis w dwóch wierszach: CUKROWNIA / GÓRA ŚLĄSKA. Z lewej strony daty: 1889 / 1989. Z prawej strony symbol Cukropolu z z datą "1926", w konturze buraka, niżej napis: CUKROPOL. Rv.:  Herb miasta Góra Śląska bez tarczy herbowej. W prawym narożniku monogram „ZŁ”. Medalier: Zbigniew Łukowiak. Medal prostokątny z wyciętymi narożami ( w zbiorach Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w  Szreniawie